Jiangsu Eyaleti
“Balık
ve pirinç memleketi” olarak da bilinen Jiangsu, Çin’in doğu kıyısında
yer alır. Güneyde Shanghay ve Zhejiang, batıda Anhui, kuzeyde ise
Shandong eyaletleri ile çevrilidir. 80 milyonluk nüfusuyla eyalat
102.600 km²’lik bir alan kaplar. Jiangsu’nun başkenti Nanjing’dir.
Coğrafya
Jiangsu’nun
ana yüzey şekli Yangtze Nehri’nin ikiye ayırdığı geniş alüvyonlu
ovadır. Nehrin güneyinde kalan kesim Jiangnan, kuzeyinde kalan kesim ise
Subei (Kuzey Jiangsu) olarak bilinir.
Jiangsu’nun
büyük bölümünde yükseklik 45 m’nin altındadır. Yangtze, Huai ve Huang
nehirlerinin kollarının taşıdığı alüvyonlu çökeller geniş düzlükler ve
taşkın ovalarını oluşturmuştur. Yangtze ve Huang nehirleri bu ovaları üç
bölüme ayırır. Yangzte’nin güneyinde kalan Jiangnan’ın düz bir yüzeyi
vardır. Yangtze Nehri ile eski Huai Nehri kanalı arasında uzanan
Yangtze-Huai Nehri ovası, bu iki akarsuyun biriktirdiği alüvyonlarla
kaplıdır. Eski Huai Nehri kanalının kuzeyinde ise Xuzhou-Huai Nehri
ovası yer alır. Sarı Deniz yakınlarındaki Yuntai Dağı, eyaletin en
yüksek noktasıdır (622 m). Orta ve güney kesimlerde nemli astropik,
kuzeyde ise ılıman kara iklimi hüküm sürer.
Bitki örtüsü Doğu Asya’daki muson ikliminin belirgin özelliği olan sıcağı ve nemi seven türleri kapsar.
Ulaşım
Jiangsu
Çin’deki en geniş kapsamlı ulaşım ağlarından birinde sahiptir. Xuzhou
Havaalanı, Nanjing Lukou Havaalanı, Yancheng Havaalanı ve Lianyungang
Havaalanı Jingsu’nun kuzeyinde hizmet verir. Bölgenin güneyindeki ana
havaalanı ise Nanjing Lukou’dur. Jiangsu, Pekin’den Shanghay’a olan
Jinghu hattının üzerinde yer alır.
Ekonomi
Tarihin
her döneminde Çin’in en zengin eyaletlerinden biri olmuş olan Jiangsu,
Çin’in bütün eyaletleri arasında en yüksek kişi başı gayri safi yurtiçi
hasılaya sahiptir.
Yangtze
Deltası’nın bir bölümünğ oluşturan Jiangnan, sahip olduğu geniş sulama
sistemleri sayesinde ipek ürünleri ve el sanatlarıyla tanınan, verimli
ve sulak bir ovadır. Çok yoğun bir nüfusu barındırır. Sanayisi son
derece gelişmiştir. Çin’in Suzhou, Nanjing, Wuxi gibi büyük kentleri bu
kesimde yer alır.
Sahip
olduğu kömür, petrol ve doğal gaz yataklarına rağmen Jiangsu’nun sahip
olduğu en önemli madencilik ürünleri kaya tuzu, kükürt, fosfor ve mermer
gibi madenlerdir.
Balık,
ördek, yengeç ve karides önemli besin kaynaklarıdır. Balık üretimi çok
gelişmiştir. Eyaletin tümünde tarım yapılır. Başlıca ürünler pirinç ve
buğdaydır. İkincil ürünler ise arpa, mısır ve tatlıpatates oluşturur.
Yangtze Deltası pamuk üretiminde önde gelen bölgeler arasında yer alır.
Sığır, domuz ve kümes hayvanları da yetiştirilir.
Jiangsu,
her dönemde tekstil ve gıda gibi hafif sanayiye yoğunlaşılan bir bölge
olmuştur. 1949’tan itibaren kimya sanayisi ve inşaat ekipmanları gibi
ağır sanayi kolları da gelişmiştir. Makine, elektrikli aletler,
kimyasallar ve otomotiv Jiangsu’daki önemli sanayi kollarındandır.
Tarih
Geçmişte
en kuzey kesimi dışında eski Wu Devleti’nin bir parçası olan Jiangsu,
Altı Hanedan döneminde (MS 220-589) parlak bir kültürel çağ yaşadı.
Kuzeyden çok sayıda göçmenin geldiği Güney Song Hanedanı döneminde
(1127-1279) yeniden canlılık kazandı. Mind Hanedanı döneminde
(1368-1644) başkent olarak kullanılan (1421’e değin) Nanjing’e bağlı bir
yönetim bölgesi oldu. 1167’de ayrı bir yönetim bölgesi olarak
düzenlendi. İngilizlerin Yangtze Deltası’nı işgal ettiği 1. Afyon Savaşı
(1839-1842) sonrasında dış ticarete açılarak hızla gelişti.
Kuomingtan’ın bölgede güçlü bir desteğe dayanması nedeniyle, yönetim
merkezi Nanjing, iki dönem (1928-37, 1946-49) başkent yapıldı. Çin-Japon
Savaşı (1937-45) sırasında Japon işgali altına girdi. Bu dönemde
uğradığı büyük yıkımın etkileri sonraki yıllarda giderildi. 1956
yılından itibaren bölgede birçok tarihi ve arkeolojik eserler
keşfedilmiştir. 1984 yılında eyalet, Shanghai özel ekonomik bölgesinin
bir parçasıydı. Günümüzde ise Jiangsu Çin’in en gelişmiş ve zengin
eyaletlerinden biridir.
Kültür
Uzun
tarihi ve zengin kültürel mirası ile Jiangsu, birçok hanedan döneminde
ülkenin siyasi ve kültürel merkezi olmuştur. Bu da sayısız el
sanatlarına, sahne sanatlarına, festivallere ve Jiangsu’lu ünlü kişilere
yansımıştır.
Jiangsu
ince el işi ve el sanatlarıyla meşhur bir eyalettir, neredeyse her
şehre has bir el sanatı bulunmaktadır. Bu geleneksel el sanatları
şöyledir: Suzhou ipek nakışı, Nanjing sırmalı kumaşı, Wuxi çömlekten
yapılmış heykelcikleri, Changzhou tarakları, Yangzhou vernik
porselenleri, Yixing çaydanlıkları, Nantong mavi patiska bezleri vs.
Jiangsu’nun
festivalleri de çok çeşitlidir. Bunlardan bazıları dini festival olup
diğerleri de dragon tekne yarışları ve fener bayramlarında düzenlenen
festivallerdir. Bunun yanında tarım ve çiçekçilik ile ilgili mevsimsel
festivaller de düzenlenir.
Jiangsu
birçok ünlü Çinli’nin memleketidir, dünyaca ünlü insanların da Jiangsu
ile bağlantıları olmuştur. Ünlü İtalyan kaşif Marco Polo zamanında
Suzhou ve Yangzhou’da vakit geçirmiştir. Nobel ödüllü yazar Pearl
Buck’in Yangzhou’da bir evi vardı. Çin’in iki başbakanı Zhou Enlai ve Hu
Jintao Jiangsu kökenlidir. Eyalet aynı zamanda ünlü Çinli opera
sanatçısı Mei Lanfang ve “Batı’ya Yolculuk” adlı kitabın yazarı Wu
Chengen’ın da memleketidir.
Jiangsu,
Kun, Xi, Huai, Yang, Huaihai, Liuqin, Bangzi başta olmak üzere birçok
yerel opera ve tiyatro türleri ile tanınır. Eyalette toplam 15 çeşit Çin
halk sanatı türü vardır, bunlara Suzhou ve Yangzhou lehçeleriyle şarkı
söylemek, santur çalgısıyla Xuzhou şarkıları, Huaihai gong ve davulu,
Nanjing lehçesi ile şarkılar da dahildir. En ünlü yerel müzik türü Jiang
Nan Si Zhu yani Erhu kemanı, santur çalgı ve utla müzik yapmaktır.
Güney Jiangsu’nun en meşhur şarkısı Yasemin Çiçeği’dir.
Turizm
Jiangsu
antik çağlardan beri bir turizm cennetidir. Nanjing, Suzhou, Yangzhou,
Zhenjiang, Changshu, Xuzhou ve Huai’an ünlü tarihi ve kültürel
şehirlerdir. Eyaletteki 16 şehir Güzel Turistik Şehir olarak
adlandırılmıştır. Jiangsu’da üç ana turistik merkez bulunur: Yangtze
Nehri bölgesi, Tai Gölü bölgesi ve Xuhuai (Xuzhou ve Huai’an) bölgesi.
Günümüzde, 20 iyi tanınmış doğal manzara, 23 orman parkı, 6 turistik
merci ve 461 devlet/ eyalet koruması altında tarihi sit alanları vardır.
Suzhou’da 6 klasik bahçe UNESCO tarafından Dünya Kültürel Mirası
listesine alınmıştır.
Eğitim
Jiangsu Eyaleti’ndeki Üniversiteler:
• China Pharmaceutical University (CPU) / Çin Eczacılık Üniversitesi
• Jiangsu University / Jiangsu Üniversitesi
• Nanjing University / Nanjing Üniversitesi
• Nanjing University of Science and Technology / Nanjing Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Nanjing Univeristy of Finance & Economics / Nanjing Finans ve Ekonomi Üniversitesi
• Nanjing Institute of Technology / Nanjing Teknoloji Fakültesi
• Southeast University / Güneydoğu Üniversitesi
• Nanjing University of Information Science & Technology / Nanjing Bilim ve Bilgi Teknolojisi Üniversitesi
• Jinling Institute of Technology / Jinling Teknoloji Fakültesi
• Hohai University / Hohai Üniversitesi
• Nanjing Normal University / Nanjing Eğitim Üniversitesi
• Nanjing University of Posts and Telecommunicatons / Nanjing Postacılık ve Telekomünikasyon Üniversitesi
• Nanjing University of Aeronautics and Astronautics / Nanjing Havacılık ve Uzaycılık Üniversitesi
• Nanjing University of Technology / Nanjing Teknoloji Üniversitesi
• Nanjing Forestry University / Nanjing Ormancılık Üniversitesi
• Sanjiang University / Sanjiang Üniversitesi
• PLA University of Science and Technology / PLA Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Nanjing Agricultual University / Nanjing Ziraat Üniversitesi
• Nanjing University of Technology / Nanjing Teknoloji Üniversitesi
• Nanjing Audit University / Nanjing Denetim Üniversitesi
• Nanjing Medical University / Nanjing Tıp Üniversitesi
• Nanjing College of Chemical Technology / Nanjing Kimyasal Teknoloji Fakültesi
• Nanjing University of TCM / Nanjing TCM Üniversitesi
• Nanjing Arts Institute / Nanjing Güzel Sanatlar Fakültesi
• Jiangsu University of Science and Technology / Jiangsu Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Zhenjiang College / Zhenjiang Fakültesi
• Jiangsu Polytechnic University / Jiangsu Politeknik Üniversitesi
• Changzhou Institute of Technology / Changzhou Teknoloji Fakültesi
• Hohai University,Changzhou / Hohai Üniversitesi
• Jiangsu Teachers University of Technology / Jiangsu Öğretim Teknoloji Üniveritesi
• Changzhou College of Information Technology / Changzhou Bilgi Teknoloji Fakültesi
• Changzhou Textile Garment Institute / Changzhou Tekstil Fakültesi
• Soochow University / Soochow Üniversitesi
• Suzhou University of Science and Technology / Suzhou Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Changshu Institute of Technology / Changsu Teknoloji Fakültesi
• Suzhou Institute of Trade & Commerce / Suzhou Ticaret Fakültesi
• Silicon Lake College / Silicon Gölü Fakültesi
• Yangzhou University / Yangzhou Üniversitesi
• Xuzhou Normal University / Xuzhou Eğitim Üniversitesi
• China University of Mining and Technology / Çin Madencilik ve Teknoloji Üniversitesi
• Xuzhou Institute of Technology / Xuzhou Teknoloji Fakültesi
• Xuzhou Institute of Architectural Technology / Xuzhou Mimari Teknoloji Fakültesi
• Xuzhou Medical College / Xuzhou Tıp Fakültesi
• Jiangsu University / Jiangsu Üniversitesi
• Yancheng Institute of Technology/ Yancheng Teknoloji Fakültesi