Shaanxi Eyaleti
Shaanxi
(Şaanşi) eyaleti, Çin Halk Cumhuriyeti’nin merkezinde, Huang Nehrinin
(Sarı Nehir) batısında ve İç Moğolistan’ın güneyinde yer alır. Eyalet
başkenti Xian’dır (Şian). 36 milyonluk nüfusu ile toplamda 205.800
km²’lik bir alan kaplar.
Coğrafya ve İklim
İç
Moğolistan’dan Sichuan’a kadar 1.000 km boyunca kuzeyden güneye, Sarı
Nehir büklümünün kösüyle platolar; eyaletin merkezi olan Sarı Nehir’in
kolu Wei’in çökmüş ovası; güneyde Yangzi Jiang’in kolu Han Xue’nin
vadisini çevreden koparan Qinling Sıradağları (3.000 m) gibi engelere
rastlanır.
Bölgenin yıllık ortalama sıcaklığı 6 – 16 ˚C arasında seyreder.
Nüfus
Yerel
bir Mandarin lehçesi konuşan Shaanxi halkının tamamına yakını Han
Çinlisidir. Nüfus, Wei ve Han Shui vadilerinde yoğunlaşmıştır. Güney ve
kuzeybatıda Müslüman azınlıklar yaşar. Baçlıca büyük kentler Xian
(Şian), Baoji, Xianyang (Şianyang), Tongchuan (Tongçuan) ve
Hanzhong’dur.
Ulaşım
Tarih
öncesinden beri ana doğu-batı yolunun bir bölümünü oluşturan Wei
Vadisinden, Kuzey Çin Ovasından Gansu’ya ve batıdaki bozkırlara giden
karayolları geçer. Xian’da bu yollar, güney ve güneydoğuya, kuzeydeki
Ordos bölgesine, kuzeydoğuda Fen Nehri vadisi ile Shaanxi’ye gidenlerle
kesişir.
Japonya,
Kore, Tayland, Singapur, Hong Kong ve Makao’ya uçuşla ve Çin’in ana
kentlerine uçuş ve trenle ulaşım mümkündür. Gelişmiş altyapısı ve
elverişli ulaşım sistemi sayesinde Shaanxi Çin’in cazibeli
destinasyonlarından biridir.
Ekonomi
Fosil
yakıt ve ileri teknoloji Shaanxi’nin en büyük iki endüstrisidir. Kömür,
doğalgaz ve ham petrol üretiminde tüm Çin eyaletleri arasında üçüncü
sıradadır. Batı Çin’in önde gelen üniversiteleri ve araştırma
kurumlarını barındıran Shaanxi, ticari havacılık sanayisinde de önemli
bir konuma sahiptir.
Güneyde
pirinç, mısır, kış buğdayı, çay, Çin odun yağı ve turunçgiller
yetiştirilir. Yoğun tarım yapılan Wei Vadisinin başlıca ürünleri pirinç,
yüksek nitelikli kış buğdayı, tütün, pamuk, darı, arpa, mısır,
kocadarı, kenevir ve susamdır. Kuzeyde geniş kömür yatakları bulunmakla
birlikte, az sayıda modern madencilik işletmesi vardır. Kömür dışında
altın, manganez ve başka madenler de çıkarılır.
Xian dışında sanayi gelişmemiştir; pamuklu dokuma ve elektrik üretilen kentte makine ve kimya sanayileri de kurulmuştur.
Tarih ve Kültür
Shaanxi,
Çin ulusu ve Çin uygarlığının en eski yerleşimlerinden biridir. Qin
Hanedanı, Çin ulusunun kurucusu Qin Shihuang tarafından burada
kurulmuştur. M.Ö. 11. yüzyıldan beri, 13 hanedanın başkenti olmuştur.
Yıllar
geçtikçe bölgede yaşayan insanlar sadece tarih yazmamışlar, aynı
zamanda özgün halk sanatları ve kültürü de oluşturmuştur. Huxian
beldesinde çiftçilerin resimleri, Xifu’da kilden yapılan heykeller,
Pucheng’in havai fişekleri, Shaanxi’nin kağıt kesme sanatı eyaletin
turizm kaynaklarına katkıda bulunmuştur.
Turizm
Shaanxi
eyaleti, Terra Cotta Askerleri ve Atları, Huaqing Kaplıcaları, Büyük
Kaz Budist Tapınağı, Famen Tapınağı, Qianling Anıtı, Dikilitaş Orman
Müzesi ve Şehir Duvarı ile meşhurdur. Bunun yanında, Huashan Dağı,
Taibai Dağı, Sarı Nehrin Hukou Şelalesi de eyalette mutlaka ziyaret
edilmesi gereken doğa manzaralarıdır.
Eğitim
Shaanxi,
yüksek öğrenim bakımından Çin’deki önemli eyaletlerden birisidir.
Başkent Xian’da tam teşekküllü üniversite ve fakülte sayısında Pekin ve
Shanghai’dan sonra üçüncü sırada yer alır.
Shaanxi Eyaleti’ndeki Üniversiteler:
• Xi'an Jiaotong University / Xian Jiatong Üniversitesi
• Northewest A&F University / Kuzeybatı A&F Üniversitesi
• Xi'an University of Architecture and Technology / Xian Mimarlık ve Teknoloji Üniversitesi
• Xianyang Normal University / Xianyang Eğitim Üniversitesi
• Northwestern Polytechnical University / Kuzeybatı Politeknik Üniversitesi
• Xidian University / Xidian Üniversitesi
• Chang'an University / Changan Üniversitesi
• Xi'an University of Finance and Economics / Xian Finans ve Ekonomi Üniversitesi
• Xi'an University of Science and Technology / Xian Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Xi'an University of Technology / Xian Teknoloji Üniversitesi
• Xi'an Polytechnic University / Xian Politeknik Üniversitesi
• Xi'an University of Arts and Science / Xian Güzel Sanatlar ve Bilim Üniversitesi
• Xi'an Institute of Post & Telecommunications / Xian Postacılık ve Telekomünikasyon Fakültesi
• Northwest University of Politics & Law / Kuzeybatı Siyasi ve Hukuk Üniversitesi
• Xi'an Electric Power College / Xian Elektrik Gücü Fakültesi
• Shaanxi Vocational & Technical College / Shaanxi Meslek ve Teknik Fakültesi
• Shaanxi Normal University / Shaanxi Eğitim Üniversitesi
• The Fouth Military Medical University / Askeri Tıp Üniversitesi
• Xi'an Aerotechnical College / Xian Havacılık Fakültesi
• Xi'an Aeronautical Polytechnic Institute / Xian Havacılık Politeknik Fakültesi
• Xi'an Science & Business Vocational College / Xian Bilim ve İşletme Meslek Fakültesi
• Xi'an Peihua University / Xian Peihua Üniversitesi
• Xi'an Fanyi University / Xian Fanyi Üniversitesi
• Shaanxi College of Communication Technology / Shaanxi İletişim Teknolojisi Fakültesi
• Xi'an Siyuan University / Xian Siyuan Üniversitesi
• Xi'an Physical Education University / Xian Beden Eğitim Üniversitesi
• Xi'an Conservatory of Music / Xian Müzik Konservatuvarı