Yunnan (Yünnan), Çin Halk Cumhuriyeti’nin güneybatısında yer alan eyaletidir. Kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi, doğuda Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi, batıda Myanmar, güney ve güneydoğuda ise Vietnam ve Laos ile çevrilidir. Çin’in sekizinci büyük eyaletidir, merkezi Kunming’dir. Ülkenin hem coğrafi hem de etnik bakımdan en çeşitli bölgesidir.

42 milyon nüfusuyla Yunnan, 152.084 km²’lik alan kaplar. Eyaletin 2010 yılındaki gayri safi yurtiçi hasılası 106.9 milyar ABD Doları, kişi başına düşen gayri safi milli hasılası ise 2.327 ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Coğrafya ve İklim

Çin eyaletlerinin en dağlık olan Yunnan’ın en belirgin coğrafi özelliği bölgeyi boydan boya geçen yüksek Gaoligong Nu ve Yunling gibi dağ sıralarıdır. Bölgeyi iki kesime ayıran Ailao Dağları’nın batısından kanyonlar, doğusunda ise platoluk bir alan yer alır.

Dağlar arasındaki derin vadilerden Nmai, Saluen ve Mekong nehirleri ile Kara Nehir akar. Kuzeydeki dağların vadi tabanlarından yüksekliği ortalama 1.200-1.500 m’dir. Kanyon kesimindeki dağlar daha alçak, vadiler ise daha açıktır.

Orta ve güney Yunnan’ın bir platoya benzediği söylenebilir. Göllerin ve 56.000 km’lik bir karstın bulunduğu birçok havza, eyaletin bu bölümündeki yüzey şekilleridir. Ailao Dağlarından Guizhou-Guangxi sınırına kadar uzanan platoluk alanın büyük bölümü pirinç ekimine ayrılmıştır. Plato yamaçlarındaki şekillerde meyve bahçeleri de yer alır.

Bölgenin en belirgin özelliği her şeyden önce, yükseltiye bağımlı tropikal iklimdir. Ekvator’a yakın olan bu kesimde, 1.800-3.300 m arasındaki ılıman kuşaktan sonra, dağ doruklarında dondurucu rüzgarlar eser. Yunnan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 8-17 ˚C; Temmuz ayı ortalama sıcaklığı ise 21-27 ˚C arasında syreder.Yıllık ortalama yağışın 600-2.300 mm olduğu Yunnan’da yağışın çoğu Haziran ve Ağustos ayları arasında düşer.

Çin’in başka hiçbir yerinde flora ve fauna bu kadar çeşitli olmadığı Yunnan’da, 15 bin çeşit bitki ve çiçek vardır.

Nüfus

Yunnan, Çin’in en çok “azınlıkların” yaşadığı bir eyalettir. Çin’de kabul edilmiş 56 etnik azınlık gruptan 25 tanesinin yaşadığı Yunnan, doğudan Han Çin kültürünün, kuzeybatıdan Tibet etkilerinin ve Güzeydoğu Asya’nın zengin kültür birikiminin bir araya gelip harmanlandığı görkemli bir mozaiktir.

Yunnan halkı çok sayıda etnik ve dilsel grubu kapsar. Gerek kentsel alanlarda, gerekse kırsal kesimde nüfusun çoğunluğunu Han Çinlileri oluşturur. Bu topluluk karşılıklı evlilikler yoluyla Han olmayan göçmenler ve Huilerler (Müslüman Çinliler) önemli ölçüde karışmıştır.  

Ulaşım

Yunnan eyaletindeki ulaşım merkezi Kunming’dir. Kunming’den Hanoi’ye, Vietnam’a, yurtiçinde ise Guiyang’a ve Chongqing’e demiryolları hatları mevcuttur. Myanmar’a yolculuk etmek isteyenler Burma Yolu’nu kullanır. Kunming’deki Wujiaba Havaalanı yurtiçi ve yurtdışı hava taşımacılığının merkezidir.

Ekonomi

Bölgenin başlıca tarım ürünleri pirincin yanı sıra bitki, buğday, arpa, tatlıpatates, soya ve yağlı tohumlardır. Ayrıca güneydoğuda şekerkamışı, güneyde muz, hindistancevizi ve kahve üretilir. Birçok yörede ceviz, kestane, dut, şeftali ve hurma ağaçlarına rastlanır. Kanyon kesiminin zengin kerestelik ormanlarından bir miktar tongağacı yağı da eld edilir. Sanyi bitkileri arasında pamuk, kenevir ve tütün sayılabilir.

Madenciliğin ekonomiye katkısı tarımdan çok daha büyüktür. Dünyanın en büyük kalay yataklarından birinin bulunduğu bölgede ayrıca zengin bakır, jips, kükürt, florit, arsenik, şap ve asbest ile daha sınırlı düzeyde kömür, demir, antimon, tungsten, cıva, fosfor ve gümüş yatakları da vardır. Boksit yatakları alüminyum sanayisine hammadde sağlar. Dali’de mermer, Yanxing-Guangdong yöresinde ise tuz çıkarılır.

Bölgenin geleneksel imalat kuruluşlarında kağıt, şeker, deri, kenevir, yün iplik ve kilim üretilir. Kunming’deki dev sanayi bölgesinde demir-çelik ve bakır üretim tesisleri, kamyon, gübre, kimyasal madde, optik araçlar, dokuma ve gıda işletme sanayileri kuruludur.  

Tarih

Yuan Hanedanı (1206-1368) 1253’te Nanzhao Krallığı’nı yıkarak topraklarını Yunnan adıyla Çin İmparatorluğu’nun bir yönetim bölgesi haline getirdi. Ming Hanedanı döneminde (1368-1644) dışarıdan göçlerle nüfus bileşimini değiştirmeye ağırlık verildi ve bölge Çinli üst görevlileri temsil eden yerel önderlerce yönetildi. Bu politika merkezi denetimin sağlanmaya çalışıldığı Qing Hanedanı (1644-1911/12) ve Çin Cumhuriyeti (1912-49) döneminde de sürdürüldü. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşundan (1949) sonra Yunnan öncelikli sanayi bölgeleri arasında yer aldı.

Kültür

Yunnan’ın kültürel yaşamı olağanüstü bir şekilde çeşitlidir. Bünyesinde birçok farklı azınlık grubu ve kültürü barındırır. Her azınlık grubun da kendisine ait festivalleri ve kutlalamaları vardır: Yi halkının Fener Festivali, Altın Tapınak Festivali vs.

Yunnan’ın en meşhur ürünlerinden biri kuşkusuz ismi eski Puer kentinden gelen Puer çayıdır.

Yunnan Mutfağı

Yunnan mutfağı Han Çin ile Çin azınlık mutfaklarının bir karışımıdır. Sayı bakımından en çok azınlık gruba sahip olduğu için Yunnan’da yemekler de çok çeşitlilik gösterir. Yunnan mutfağının en önemli özelliği yemeklerinde çiçek kullanımının yaygın olmasıdır.

Turizm

Yunnan uzun tarihi ve bünyesinde barındırdığı farklı azınlık kültürleriyle Çin’in en fazla turizm kaynaklarına sahip eyaletlerinden biridir. Kunming’in dışında yer alan Taş Orman (Stone Forest), dünyanın harikalarından biridir. Başkent Kunming’de Daguan Parkı, Siyah Ejderha Havuzu (Black Dragon Pool), Zhenghe Parkı, Bambu Tapınağı, Altın Tapınak ve Batılı Tepeler gibi birbirinden farklı ve enteresan tapınaklar ve doğa parkları vardır. Güney Yunnan’ın Laos ve Myanmar sınırında ise Xishuangbanna, yani Dai halkının yaşadığı tropikal yağmur ormanı yer alır.

Eğitim

Yunnan Eyaleti’ndeki Üniversiteler:

• Kunming University / Kunming Üniversitesi
• Yunnan Nationalities University / Yunnan Milletler Üniversitesi
• Yunnan University / Yunnan Üniversitesi
• Yuxi Normal University / Yuxi Eğitim Üniversitesi
• Qujing Normal University / Qujing Eğitim Üniversitesi
• Yunnan Normal University / Yunnan Eğitim Üniversitesi
• Yunnan College of Business Management / Yunnan İşletme Yönetim Üniversitesi 
• Kunming University of Science and Technology / Kunming Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
• Southwest Forestry University / Güneybatı Ormancılık Üniversitesi
• Yunnan Agricultual University / Yunnan Ziraat Üniversitesi
• Yunnan Medical College / Yunnan Tıp Fakültesi